Przyczyny zatkanego nosa

Przyczyn zatkanego nosa może być naprawdę wiele. Każda z nich ma inne podłoże i charakteryzuje się nieco innymi objawami. Warto poznać ich źródło i charakterystykę, aby wiedzieć na co chorujemy oraz w jaki sposób postępować.

Zatkany nos. Poznaj przyczyny

Wpisując w wyszukiwarkę internetową hasło: „zatkany nos - przyczyny” trafiamy na listę różnych schorzeń, w których występuje niedrożność nosa. Na jednym z pierwszych miejsc najczęściej pojawia się ostre zapalenie błony śluzowej nosa. Przyczyną jest zazwyczaj zakażenie wirusowe - typowe dla przeziębienia, a czynnikiem sprzyjającym są wahania temperatury, zwłaszcza wiosną i jesienią. W początkowej fazie choroby występuje wodnisty katar, który w miarę trwania zapalenia staje się gęstszy i może przybrać barwę od przezroczystej po żółtą lub zieloną. Dokładniej mówiąc, wyciek wydzieliny wodnisto-śluzowej wskazuje na katar wirusowy, a natomiast katar bakteryjny charakteryzuje wydzielina śluzowo-ropna¹. W ostrym nieżycie dosyć często występuje przejściowa utrata węchu i kaszel spowodowany spływającą po tylnej ścianie gardła wydzieliną. Całkowita niedrożność nosa sprawia, że oddychanie jest utrudnione i powstaje mowa „nosowa”.

W praktyce klinicznej wyróżniamy również naczynioruchowe zapalenie błony śluzowej nosa. Istotą choroby jest poszerzenie naczyń krwionośnych jamy nosowej, którego konsekwencją jest obrzęk i nadmiar wydzieliny spływającej jako katar². Do czynników wywołujących zaliczamy: zmiany temperatury (np. przy przejściu z zimnego podwórka do ciepłego pomieszczenia), spaliny, dym tytoniowy, a nawet stres. Główne dolegliwości to uczucie zatkania nosa, ataki kichania i wodnisty katar. Choroba występuje cały rok, gdyż spora ilość przyczyn jest trudna do wyeliminowania. Bywają też okresy zaostrzeń, zwykle wiosną i jesienią ze względu na zmianę temperatury i wilgotności.

Warto również wspomnieć o alergicznym zapaleniu błony śluzowej nosa, które jest spowodowane nadmierną reakcją układu odpornościowego na alergen³.Taką substancją może być np. roztocze kurzu domowego lub pyłki roślin, które u osób zdrowych nie wywołują niepożądanego efektu. Dochodzi wtedy do powstania stanu zapalnego błony śluzowej nosa i wystąpienia wodnistego kataru, uczucia zatkania nosa i napadów kichania. Nieżytowi nosa często towarzyszy również łzawienie oczu, zaczerwienienie spojówek, obrzęk powiek i zmiany skórne.

Pod frazą: „niedrożny nos – przyczyny” znajdziemy również choroby, które często współistnieją z infekcyjnym nieżytem nosa (głównie przeziębieniem). Jedną z nich jest zapalenie zatok przynosowych. Do czynników sprzyjających zachorowaniu zalicza się skrzywienie przegrody nosowej. Podstawowym objawem w ostrym zapaleniu zatok jest rozpierający ból głowy i twarzy w okolicy nasady nosa nasilający się przy pochylaniu.
Dodatkowo obecna jest wydzielina o różnej gęstości, która spływa po tylnej stronie gardła powodując kaszel. Często występuje także uczucie zablokowanego nosa, pogorszenie węchu i podwyższona temperatura.

Do poważnych następstw niedrożności górnych oddechowych zaliczamy zapalenie trąbki słuchowej. Stan zapalny najczęściej wywołany jest zakażeniem wirusowym i występuje zwykle u dzieci. Trąbka słuchowa jest u nich krótsza i szersza, co stanowi idealną drogę do wnikania patogenów z nosogardzieli. Chorzy skarżą się na uczucie zatkania ucha, szumy oraz problemy ze słuchem. Charakterystyczne jest wrażenie przelewania płynu w narządzie słuchu podczas ruchów głową. Może wystąpić również katar, gorączka i brak apetytu.

Nierzadkim powikłaniem przy katarze może być także zapalenia ucha środkowego, które najczęściej dotyczy dzieci. Drobnoustroje zazwyczaj przedostają się z nosa za pomocą trąbki słuchowej do przestrzeni ucha. Tam intensywnie się namnażają, a droga ich „ucieczki” zostaje zablokowana przez napływającą wydzielinę z nosa. Choroba objawia się pulsującym bólem ucha, bólem głowy, upośledzeniem słuchu i szumami usznymi. Może również wystąpić gorączka i brak apetytu.

Co zrobić z niedrożnym nosem?

W zależności od przyczyny powodującej niedrożność nosa można zastosować różne metody terapii. Bardzo ważna jest prawidłowo postawiona diagnoza. W tym celu należy udać się do lekarza, który na podstawie dokładnego wywiadu, badania przedmiotowego i odpowiednich badań dodatkowych rozpozna co nam dolega. Katar jest często bagatelizowany, jednak warto mieć na uwadze, że zatkany nos może prowadzić do problemów z oddychaniem, zwłaszcza u najmłodszych.

Jedną z podstawowych metod walki z katarem jest właściwe wydmuchiwanie nosa, które pozwala pozbyć się wydzieliny śluzowej i zalegających w niej drobnoustrojów. Należy pamiętać, żeby każdą stronę oczyszczać oddzielnie. Jest to jednak problematyczne u małych dzieci, które nie potrafią jeszcze prawidłowo wykonywać tej czynności.

W przypadku wszystkich wyżej wymienionych chorób warto sięgnąć po preparaty, które złagodzą objawy. Mogą zawierać oksymetazolinę lub ksylometazolinę, które zmniejszają obrzęk błony śluzowej oraz poprawiają drożność przewodów nosowych, ułatwiając odpływ wydzieliny. Należy jednak pamiętać, aby bez konsultacji lekarskiej nie stosować ich dłużej niż 5 dni, bo może to prowadzić do wtórnego nieżytu nosa opornego na leczenie.

Pamiętajmy też, aby w przypadku utrzymującej się jednostronnej niedrożności nosa, krwawień i zaburzeń czucia w obrębie twarzy skonsultować się pilnie z laryngologiem, gdyż mogą być to symptomy alarmowe poważniejszych schorzeń.

Powiązane artkuły:

Dlaczego nie lubimy kataru? >>
Co to jest katar i jak powstaje? >>
Czym grozi katar? >>

Bibliografia

1 Robert Szamborski, Katar – etiologia i skuteczne leczenie, [w:] https://www.ptfarm.pl/pub/File/Farmacja%20Polska/2009/10-2009/08b%20%20Katar%20sponsorowany.pdf , Dostępny od: 21.12.2017.
2 Mariola Zagor, Nieżyt nosa, [w:] https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-nosa-i-zatok/105992 ,niezyt-nosa, Dostępny od: 20.12.2017.
3 Ryszard Rutkowski, Bożena Kosztyła-Hojna, Joanna Rutkowska, Alergiczny nieżyt nosa — problem epidemiologiczny, ekonomiczny i społeczny XXI wieku, Pneumonologia i Alergologia Polska 2008, tom 76, nr 5, s. 348–349.